:::: MENU ::::
Browsing posts in: Νομοθεσίες

Έρευνα από το τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής του Παν/μιου Πατρών για την αυτοματοποίηση της διαδικασίας ενοποίησης της νομοθεσίας

Στη χώρα μας η πρόσβαση στη νομοθεσία είναι συχνά μια πολύπλοκη διαδικασία λόγω της πολυνομίας και των συχνών τροποποιήσεων των νομοθετικών κειμένων. Εάν κανείς θελήσει να βρει την ισχύουσα έκδοση ενός νόμου, χρειάζεται να εντοπίσει όλες τις τροποποιήσεις του που έχουν ψηφιστεί και να τις εφαρμόσει σειριακά στο αρχικό κείμενο του νόμου. Η διαδικασία αυτή είναι γνωστή ως ενοποίηση (consolidation) και είναι ιδιαίτερα απαιτητική διανοητικά για τον αναγνώστη, ο οποίος συχνά δεν μπορεί να είναι βέβαιος αν έχει παραλείψει κάποια τροποποίηση. Υπάρχουν, βέβαια, νομικές βάσεις που προσφέρουν πρόσβαση στο ενοποιημένο κείμενο των νομοθετημάτων, αλλά συνήθως απαιτούν συνδρομή. Αποσπασματικά, μπορεί να βρει κανείς ενοποιημένα νομικά κείμενα σε ιστοσελίδες υπουργείων και άλλων φορέων.

Τροποποιήσεις στοιχείων νόμων

Τροποποιήσεις στοιχείων νόμων

Η αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος είναι ο στόχος έρευνας που πραγματοποιείται στο τμήμα Μηχανικών Η/Υ και Πληροφορικής του Παν/μιου Πατρών από τον μεταπτυχιακό φοιτητή Κωνσταντίνο Πλέσσα υπό την επίβλεψη του Καθηγητή Ιωάννη Γαροφαλάκη και του μεταδιδακτορικού ερευνητή Αθανάσιου Πλέσσα. Στα πλαίσια της έρευνας έχει υλοποιηθεί ένα ημι-αυτοματοποιημένο σύστημα για τoν εντοπισμό, την ανάλυση και την εφαρμογή των τροποποιήσεων στα κείμενα των νόμων. Η προσέγγιση στην οποία βασίστηκε ονομάζεται ταίριασμα προτύπου (pattern matching) με τη χρήση κανονικών εκφράσεων (regular expressions). Καθώς η νομική γλώσσα είναι σχετικά δομημένη, μπορούν να εντοπιστούν επαναλαμβανόμενα πρότυπα που χρησιμοποιούνται για να δηλώσουν τη δομή των νομοθετικών κειμένων και τις τροποποιήσεις (π.χ. μετά από κάθε άρθρο υπάρχει το νούμερό του και προαιρετικά ο τίτλος του, ενώ στην περίπτωση των αντικαταστάσεων χρησιμοποιείται κάποιο ρήμα που δηλώνει αντικατάσταση ακολουθούμενο από κείμενο σε εισαγωγικά). Οι ερευνητές έχουν μοντελοποιήσει τους κανόνες της ελληνικής νομοθεσίας με τη μορφή προτύπων, η παρουσία των οποίων αναζητείται στα κείμενα των νόμων. Το σύστημα, που ονομάζεται OpenlawsGR, έχει αναπτυχθεί με τεχνολογίες ανοικτού κώδικα και υλοποιεί τα παρακάτω βήματα:

  1. Μεταφόρτωση των PDF αρχείων από τα τεύχη Α’ της Εφημερίδας της Κυβερνήσεως με το σύνολο των νόμων.
  2. Μετατροπή των PDF αρχείων σε απλό κείμενο.
  3. Διαχωρισμός νόμων από άλλα νομοθετήματα (π.χ. Προεδρικά Διατάγματα, Υπουργικές Αποφάσεις).
  4. Προεπεξεργασία κειμένου για τη διόρθωση σφαλμάτων που υπεισέρχονται στα προηγούμενα βήματα.
  5. Δομική ανάλυση νόμων. Σε αυτό το βήμα αναγνωρίζονται τα δομικά στοιχεία των νόμων, όπως άρθρα, παράγραφοι κ.λπ.
  6. Έλεγχος εγκυρότητας και χειροκίνητες διορθώσεις. Συχνά, λάθη στο κείμενο των νόμων (π.χ. ορθογραφικά, συντακτικά, μη συμμόρφωση με τους κανόνες σύνταξης νομοθεσίας) έχουν ως αποτέλεσμα σφάλματα στη δομική ανάλυση των νόμων. Σε αυτό το βήμα εντοπίζονται αυτές οι περιπτώσεις και διορθώνονται χειροκίνητα.
  7. Εντοπισμός, ανάλυση και εφαρμογή των τροποποιήσεων που έχει υποστεί κάθε νόμος στο κείμενό του.
  8. Αποθήκευση των διαφορετικών εκδόσεων κάθε νόμου σε ένα αποθετήριο στο σύστημα ελέγχου αναθεωρήσεων Github.

Κατά την ανάπτυξη του συστήματος υπήρξε ανάγκη να ξεπεραστούν σημαντικά προβλήματα της νομοθετικής διαδικασίας που ακολουθείται στη χώρα μας: απουσία API ή Web Service για τη μεταφόρτωση της νομοθεσίας, αρχεία σε μη μηχανικώς αναγνώσιμο μορφότυπο, απουσία χρήσης προτύπων (π.χ. XML πρότυπα), συντακτικά λάθη στα κείμενα και μη συμμόρφωση με τους κανόνες σύνταξης νόμων της Κεντρικής Νομοπαρασκευαστικής Επιτροπής (ΚΕ.Ν.Ε.) κ.α. Οι δυσκολίες αυτές καθιστούν πρακτικά αδύνατη την υλοποίηση ενός πλήρους αυτοματοποιημένου συστήματος, με αποτέλεσμα να απαιτείται η ανθρώπινη παρέμβαση στο βήμα 5, καθώς όλα τα υπόλοιπα βήματα είναι πλήρως αυτοματοποιημένα.

Μια πιλοτική εφαρμογή για 320 νόμους από το 2004 έως το 2015 είναι διαθέσιμη στο αποθετήριο https://github.com/OpenLawsGR/greek_laws_alpha. Εκεί, ο χρήστης μπορεί να δει την ισχύουσα έκδοση για κάθε νόμο, να πλοηγηθεί στις προηγούμενες εκδόσεις του και να δει οπτικά τις αλλαγές που έχει επιφέρει κάθε τροποποίηση. Ο κώδικας του συστήματος (σε γλώσσα Python) διανέμεται ελεύθερα από το αποθετήριο https://github.com/OpenLawsGR/greek_laws_consolidation_code.

Ιστορικό τροποποιήσεων Ν. 3528/2007

Ιστορικό τροποποιήσεων Ν. 3528/2007

Οπτική παρουσίαση τροποποίησης

Οπτική παρουσίαση τροποποίησης

Η έρευνα έχει ήδη οδηγήσει σε τρεις επιστημονικές δημοσιεύσεις σε διεθνή συνέδρια. Αυτή την περίοδο οι προσπάθειες κατευθύνονται στη βελτίωση του συστήματος για τη διόρθωση προβλημάτων και σφαλμάτων, ώστε σύντομα να διανεμηθεί μια παραγωγική έκδοσή του. Περισσότερες πληροφορίες μπορεί να αντλήσει κανείς στο blog του project.


Κατάργηση των προνομίων εκλογής των πρώην πρωθυπουργών

Το προεδρικό διάταγμα 96/2007 (ΦΕΚ 116/2007 τ. Α διαθέσιμο στο Εθνικό Τυπογραφείο) κωδικοποιεί σε ένα ενιαίο κείμενο τη νομοθεσία εκλογής των βουλευτών. Αυτή η νομοθεσία ακολουθήθηκε και στις 2 τελευταίες εκλογικές αναμετρήσεις, του Μαΐου και του Ιουνίου.

Ενδεχομένως (και κατά τη γνώμη μου οπωσδήποτε), σε αυτό το νομοθέτημα να υπάρχουν αρκετά σημεία που χρήζουν βελτίωσης ή έστω συζήτησης. Υπάρχει ένα όμως σημείο το οποίο δε φαίνεται να έχει καμία θέση σε μια πραγματική δημοκρατία. Συγκεκριμένα στο άρθρο 72 παρ. 8 αναφέρεται:

«Όσοι έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί σε κυβέρνηση που έτυχε ψήφου εμπιστοσύνης της Βουλής και έχουν εκλεγεί βουλευτές καθώς και ο αρχηγός ή ο πρόεδρος αυτοτελούς κόμματος ή, αν πρόκειται για συνασπισμό κομμάτων, ο αρχηγός του συνασπισμού, θεωρούνται ότι λαμβάνουν σταυρούς προτίμησης το σύνολο των έγκυρων ψηφοδελτίων του συνδυασμού στο ψηφοδέλτιο του οποίου περιλαμβάνονται.»

Συνεπώς, όποιοι έχουν διατελέσει πρωθυπουργοί στο παρελθόν εφόσον είχαν εκλεγεί βουλευτές και η κυβέρνησή τους πήρε ψήφο εμπιστοσύνης, λαμβάνουν τόσους σταυρούς προτίμησης όσα τα έγκυρα ψηφοδέλτια στην εκλογική περιφέρεια στην οποία είναι υποψήφιοι. Με άλλα λόγια εκλέγονται σε οποιαδήποτε μελλοντική εκλογική διαδικασία αρκεί το κόμμα με το οποίο είναι υποψήφιοι να εκλέξει βουλευτή στην εκλογική τους περιφέρεια. Στην πραγματικότητα δηλαδή πρόκειται για διορισμό βουλευτή και όχι για εκλογή. Μπορεί η παράγραφος αυτή να κρίθηκε σύμφωνη με το σύνταγμα, όμως σε καμία περίπτωση ένας διορισμός βουλευτή δεν μπορεί να είναι αποδεκτός σε μια δημοκρατία όπου όλοι υποτίθεται ότι κρίνονται μέσω της ψήφου των πολιτών. Για το λόγο αυτό πρέπει να πιέσουμε όσο μπορούμε για την κατάργηση του εκλογικού προνομίου των πρώην πρωθυπουργών.

Κατεβάστε το Π.Δ. 96/2007


Πρόταση για αλλαγή του Π.Δ. 163/2002

Το προεδρικό διάταγμα 163/2002 (ΦΕΚ 149/26-6-2002 τ. Α διαθέσιμο στο Εθνικό Τυπογραφείο) καθορίζει τη «Διαδικασία και προϋποθέσεις πρόσληψης επιστημονικών συνεργατών, εργαστηριακών συνεργατών, εκπαιδευτικών ειδικών μαθημάτων (ΕΕΜ) και ειδικών συνεργατών στα Τεχνολογικά Εκπαιδευτικά Ιδρύματα (ΤΕΙ)». Σύμφωνα με την παράγραφο 4 του άρθρου 2 η εισηγητική έκθεση, δηλαδή τα αποτελέσματα της αξιολόγησης και η κατάταξη των υποψηφίων για τις θέσεις εκπαιδευτικών συνεργατών των τμημάτων των ΤΕΙ αναρτώνται στον πίνακα ανακοινώσεων του τμήματος, αλλά όχι ηλεκτρονικά.

Αυτή η ρύθμιση έχει ως αποτέλεσμα πολλά τμήματα των ΤΕΙ όλης της χώρας να μην αναρτούν τις εισηγητικές εκθέσεις στο Διαδίκτυο, καθώς δεν υποχρεώνονται από την ισχύουσα νομοθεσία. Πιστεύω πως το γεγονός αυτό, πέρα από τα πρακτικά προβλήματα που δημιουργεί στους υποψηφίους (πρέπει να επισκεφθούν το κάθε τμήμα όπου έκαναν αίτηση για να διαπιστώσουν αν θα υποβάλλουν ενστάσεις), εγείρει και ένα σημαντικό θέμα διαφάνειας.

Προσωπικά, πιστεύω στην απόλυτη διαφάνεια στη λειτουργία του δημόσιου τομέα και στη διευκόλυνση στην πρόσβαση σε οποιαδήποτε πληροφορία έχει σχέση με αυτή. Για το λόγο αυτό προτείνω την αλλαγή της παραγράφου 4 του άρθρου 2 του Π.Δ. 163/2002 από:

«Η εισηγητική έκθεση αναρτάται στον πίνακα ανακοινώσεων του τμήματος, όπου οι υποψήφιοι μπορούν να λαμβάνουν γνώση και να υποβάλουν σχετικό υπόμνημα εντός πέντε (5) ημερών από την ημερομηνία αναρτήσεως της εισηγητικής έκθεσης.»

σε

«Η εισηγητική έκθεση αναρτάται στον πίνακα ανακοινώσεων και στον ιστότοπο του τμήματος, όπου οι υποψήφιοι μπορούν να λαμβάνουν γνώση και να υποβάλουν σχετικό υπόμνημα εντός πέντε (5) ημερών από την ημερομηνία αναρτήσεως της εισηγητικής έκθεσης.»

Κατεβάστε το Π.Δ. 163/2002