Αθανάσιος Πλέσσας Μηχανικός Η/Υ & Πληροφορικής, MSc, PhD

Το Πρόγραμμα Καλλικράτης (νόμος 3852/2010), με το οποίο έγιναν αλλαγές στη διοικητική διαίρεση της χώρας, μπορεί να δημιούργησε σημαντικές αντιδράσεις αλλά ταυτόχρονα εισήγαγε κάποιες αξιοσημείωτες καινοτομίες στην τοπική αυτοδιοίκηση, προς την κατεύθυνση της διαφάνειας και της συμμετοχής των πολιτών. Συγκεκριμένα ο νόμος προβλέπει τα εξής:

1. Σύμφωνα με την παρ. 9 του άρθρου 67 του νόμου, μπορεί να εκδοθεί πρότυπος κανονισμός λειτουργίας του δημοτικού συμβουλίου. Πράγματι, αυτός ο πρότυπος κανονισμός εκδόθηκε σε ΦΕΚ και μάλιστα στις περισσότερες περιπτώσεις ψηφίστηκε από τα δημοτικά συμβούλια ως ο κανονισμός λειτουργίας τους. Ο κανονισμός αυτός αναφέρει (άρθρο 5, παρ. 6): “Το Δημοτικό Συμβούλιο συζητά υποχρεωτικά προτάσεις που κατατίθενται σ’ αυτό από τουλάχιστον είκοσι πέντε (25) άτομα για την επίλυση ζητημάτων αρμοδιότητας του Δημοτικού Συμβουλίου. Ο Δήμαρχος ενημερώνει τους ενδιαφερόμενους για τη σχετική απόφαση που ελήφθη”. Με αυτό τον τρόπο δίνεται η δυνατότητα στου πολίτες να κάνουν επίσημες παρεμβάσεις για θέματα αρμοδιότητας του Δημοτικού Συμβουλίου, το οποίο είναι υποχρεωμένο να τα συζητήσει.
2. Σύμφωνα με το άρθρο 77, στους δήμους με πληθυσμό άνω των 20.000 κατοίκων, εκλέγεται από το Δημοτικό Συμβούλιο με πλειοψηφία 2/3 ο Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης. Ο Συμπαραστάτης δέχεται καταγγελίες άμεσα θιγόμενων πολιτών και επιχειρήσεων για κακοδιοίκηση των υπηρεσιών του δήμου, των νομικών του προσώπων και των επιχειρήσεών του και διαμεσολαβεί προκειμένου να επιλυθούν τα σχετικά προβλήματα.
3. Σύμφωνα με την παρ. 4 του άρθρου 61, ο δήμαρχος, ο αντιδήμαρχος και τα μέλη της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής είναι υποχρεωμένοι να υποβάλλουν την ετήσια δήλωση για την περιουσιακή τους κατάσταση σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία και να τη δημοσιοποιούν με ανάρτηση στην ιστοσελίδα του δήμου.

Δυστυχώς, με μια σύντομη έρευνα μπορεί κανείς να διαπιστώσει ότι ο Δήμος Ήλιδας (όπως και σχεδόν όλοι οι δήμοι του νομού Ηλείας) έχει απαξιώσει πλήρως και τις τρεις καινοτομίες του παρουσιάστηκαν, απαξιώνοντας ταυτόχρονα εκτός από τους θεσμούς και τους ίδιους τους δημότες τους. Ακολουθεί μια σύντομη ανάλυση για την κάθε περίπτωση ξεχωριστά.

Προτάσεις Δημοτών

 Το Δημοτικό Συμβούλιο Ήλιδας στον κανονισμό λειτουργίας του που έχει εγκρίνει, έχει ενσωματώσει (άρθρο 5, παρ. 6) τη διάταξη του πρότυπου κανονισμού λειτουργίας για την υποχρεωτική συζήτηση προτάσεων που κατατίθενται από τους πολίτες με 25 υπογραφές. Δυστυχώς, όπως έχει παρουσιαστεί ξανά σε προηγούμενη ανάρτησή μου, σε 4 περιπτώσεις που το Δίκτυο Αφύπνισης Πολιτών κατέθεσε θέματα προς συζήτηση μαζί με τις απαιτούμενες υπογραφές, τα θέματα αυτά δεν είχαν συζητηθεί μήνες μετά την κατάθεσή τους. Απ΄ότι γνωρίζω, τελικά δε συζητήθηκαν ποτέ. Με άλλα λόγια το Δημοτικό Συμβούλιο Ήλιδας όχι μόνο αρνήθηκε να εφαρμόσει το νόμο, αλλά αγνόησε επειδικτικά τους πολίτες, στέλνοντας το μήνυμα πως στο μοντέλο αυτοδιοίκησης που ακολουθείται η συμμετοχή των πολιτών δεν έχει θέση. Ενδιαφέρον στην όλη υπόθεση έχει και η παρέμβαση του Συνήγορου του πολίτη, σύμφωνα με τον οποίο τα θέματα που κατατέθηκαν θα έπρεπε να συζητηθούν. Τελικά, ακόμα και μετά από αυτή την παρέμβαση τα θέματα δε συζητήθηκαν.

Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης

Μετά από τις τρεις ψηφοφορίες του Δημοτικού Συμβουλίου που πραγματοποιήθηκαν κανένας υποψήφιος δεν κατάφερε να συγκεντρώσει τα απαιτούμενα 2/3 για να εκλεγεί στη θέση του Συμπαραστάτη του Δημότη. Οι παρατάξεις του Δημοτικού Συμβουλίου δεν κατάφεραν (ήθελαν άραγε;) να καταλήξουν σε πρόσωπο κοινής αποδοχής, ακυρώνοντας έτσι ένα θεσμό που έχει ως στόχο τη διευκόλυνση της επίλυσης προβλημάτων των δημοτών και που στους λίγους δήμους που έχει λειτουργήσει έχει επιφέρει θετικά αποτελέσματα. Ως παράδειγμα μπορούμε να αναφέρουμε το Δήμο Αθηναίων, στην έκθεση του Συμπαραστάτη του οποίου αναφέρεται πως για το 2012 ένα ποσοστό περίπου 60% των διαμεσολαβήσεων κατέληξαν σε επίλυση υπέρ των δημοτών και των επιχειρήσεων. Αξιοσημείωτο είναι πως Συμπαραστάτης του Δημότη και της Επιχείρησης δεν εκλέχθηκε σε κανένα δήμο της Ηλείας με πληθυσμό άνω των 20.000 κατοίκων.

Ένα πολύ σύντομο ιστορικό για τη διαδικασία και για τις αντιδράσεις που πρέκυψαν για τον τρόπο προσέγγισης του ζητήματος μπορείτε να διαβάσετε εδώ: http://iliatora.gr/news_details.php?id=4194

Οι σχετικές αποφάσεις του Δημοτικού Συμβουλίου είναι οι ΑΔΣ 55-2011, ΑΔΣ 81-2011 και ΑΔΣ 330-2011.

Δημοσιοποίηση δηλώσεων περιουσιακής κατάστασης

 Όπως ρητά δηλώνεται στο Πρόγραμμα Καλλικράτης ο δήμαρχος, αντιδήμαρχος και τα μέλη της οικονομικής επιτροπής και της επιτροπής ποιότητας ζωής είναι υποχρεωμένα να υποβάλλουν την ετήσια δήλωση περιουσιακής κατάστασης, η οποία δημοσιεύεται για λόγους διαφάνειας στον ιστότοπο του Δήμου. Με μια αναζήτηση τόσο στο νέο ιστότοπο του Δήμου Ήλιδας, όσο και στον παλιό ιστότοπο του Δήμου Αμαλιάδας, μπόρεσα να βρώ μόνο τις δηλώσεις του Δημάρχου για το 2010 και του κ. Χριστόπουλου (μέλος της οικονομικής επιτροπής) για το 2010 και το 2013. Πέραν αυτών, ουδέν.

Μετά από ερώτησή μου μέσω της φόρμας επικοινωνίας του ιστοτόπου του Δήμου Ήλιδας, ενημερώθηκα από το τμήμα πληροφορικής πως “όσες δηλώσεις πόθεν έσχες έχουν προσκομιστεί στο Γραφείο Πληροφορικής αναρτούνται στην κατηγορία της ιστοσελίδας ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ>ΓΡΑΦΕΙΟ ΤΥΠΟΥ>ΕΝΗΜΕΡΩΣΗ“. Εκεί βρήκα μόνο τη δήλωση του κ. Χριστόπουλου για το 2013. Το ερώτημά μου μεταφέρθηκε στο γραφείο του Δημάρχου και πήρε αριθμό πρωτοκόλλου 48315/31.12.2013. Ακόμα δεν έχω λάβει απάντηση, αλλά δεν έχει περάσει και η προθεσμία των 50 ημερών (εκπνέει στις 20/2) που έχει ο Δήμος για να μου απαντήσει σύμφωνα με το άρθρο 11 του νόμου 3230/2004. Μόλις λάβω την απάντηση θα την αναρτήσω.

Είναι κρίμα που ακόμα και αυτά τα λίγα εργαλεία που έχουν θεσμοθετηθεί σε επίπεδο τοπικής αυτοδιοίκησης για τη συμμετοχή των πολιτών, την εξυπηρέτησή τους και τη διαφάνεια, δεν αξιοποιούνται κατάλληλα. Σαφώς και εμείς οι δημότες δεν είμαστε άμοιροι ευθυνών,  αφού ανεχόμαστε αδιαμαρτύρητα – με ελάχιστες εξαιρέσεις – τον αποκλεισμό μας από τα κοινά.