:::: MENU ::::
Browsing posts in: Γενικά

Η εμπειρία των εκλογών

Η συμμετοχή μου με το Κόμμα Πειρατών στις εκλογές ήταν μια πολύ ενδιαφέρουσα εμπειρία. Αν κάποιος μου έλεγε πριν κάποια χρόνια ότι θα ήμουν μέλος σε ένα κόμμα και μάλιστα και υποψήφιος βουλευτής σίγουρα θα έβαζα τα γέλια. Όμως, το γεγονός πως το πολίτευμά μας απέχει κατά πολύ από μια πραγματική Δημοκρατία οδήγησε εμένα αλλά και άλλους νέους ανθρώπους να διεκδικήσουμε αλλαγές παίρνοντας μέρος στις εκλογές. Αν αυτό είναι εφικτό, θα φανεί στην πορεία.

Το σίγουρο είναι πως αυτή η συμμετοχή ήταν μια σημαντική εμπειρία από την οποία αποκόμισα πολλά. Είναι αλλιώς να το ζεις ως απλός παρατηρητής και αλλιώς ενεργά από μέσα. Το κύριο συναίσθημα που μένει πάντως (όχι από το εκλογικό αποτέλεσμα, αλλά από τον τρόπο που λειτουργεί η κοινωνία μας) είναι η απογοήτευση γιατί:

  • Δεν έχουν όλοι τις ίδιες ευκαιρίες, τόσο σε επίπεδο κομμάτων όσο και σε επίπεδο υποψηφίων. Η ίδια η εκλογική νομοθεσία δεν τοποθετεί  όλα τα κόμματα στο ίδιο σημείο εκκίνησης. Εννοείται πως οι πλούσιοι και ισχυροί λαμβάνουν τη μεγαλύτερη προβολή και φυσικά έχουν τις  περισσότερες πιθανότητες να εκλεγούν. Θεωρώ τραγικό να ξοδεύονται τεράστια ποσά από τη μεγαλύτερη μερίδα των κομμάτων για προβολή και μάλιστα ένα μεγάλο μέρος να είναι μαύρες χορηγίες στα (κατά τα άλλα αντικειμενικά) ΜΜΕ.
  • Υπάρχουν υποψήφιοι (κάποιοι από όσους λίγους γνώρισα) με χαμηλό επίπεδο όσον αφορά την κοινωνική συμπεριφορά. Δημοσιοσχεσίτες, που δε διστάζουν να γλύψουν για μια ψήφο παραπάνω, που δε θα δίσταζαν να είναι υποψήφιοι με άλλο κόμμα αν ήταν να αυξήσουν τις πιθανότητες να εκλεγούν βουλευτές (για το καλό του τόπου κατά τα άλλα).
  • Υπάρχουν πολίτες που δεν έχουν καταλάβει την αξία που έχει η ψήφος τους. Άλλοι είναι ανενημέρωτοι για τις θέσεις των κομμάτων, άλλοι αδιαφορούν, άλλοι ψηφίζουν με γνώμονα το προσωπικό συμφέρον και ακολουθώντας τις υποσχέσεις που τους δίνονται για βόλεμα.

Μακάρι με ένα μαγικό ραβδί να μπορούσαμε να αλλάξουμε αυτές τις νοοτροπίες. Μάλλον, όμως, θα χρειαστούν πολλά χρόνια και ίσως και γενιές, καθώς πρόκειται για ζητήματα παιδείας.


Να ενημερωθούμε για να μη χειραγωγηθούμε!

Και σε αυτές τις εκλογές ακούστηκαν πολλά με σκοπό να χειραγωγηθούν οι ψηφοφόροι! Ας δούμε τι ισχύει:

  • Για τα λευκά και τα άκυρα: ούτε τα λευκά, ούτε τα άκυρα προσμετρώνται κάπου. Στην πραγματικότητα είναι σα να μην υπήρξαν ποτέ, δεν έχουν απολύτως καμία σημασία όσο μεγάλος και αν είναι ο αριθμός τους. Τα ποσοστά των κομμάτων προκύπτουν επί των εγκύρων ψηφοδελτίων (δηλαδή των ψηφοδελτίων που δεν είναι λευκά ή άκυρα).
  • Για το μπόνους των 50 εδρών: το πρώτο κόμμα παίρνει μπόνους 50 έδρες ακόμα και αν έχει μια ψήφο διαφορά από το δεύτερο! Οι υπόλοιπες 250 έδρες μοιράζονται σε όλα τα κόμματα με βάση το ποσοστό τους.
  • Για το μύθο της χαμένης (γιατί δήθεν ευνοεί το πρώτο κόμμα) ψήφου σε κόμμα που δε μπαίνει στη βουλή: Ο διαμοιρασμός των 250 εδρών στα κόμματα που μπαίνουν στη βουλή γίνεται με την απλή αναλογική με εκλογικό μέτρο το κλάσμα {άθροισμα ψήφων όσων ξεπέρασαν το 3%}/250 (πρώτη κατανομή, αν προκύψουν αδιάθετες έδρες στη δεύτερη κατανομή υπολογίζονται από τα αδιάθετα υπόλοιπα). Ο τύπος για τις έδρες ενός κόμματος είναι {ψήφοι συνδυασμού}/{εκλογικό μέτρο}, δηλαδή  ({ψήφοι συνδυασμού}*250)/{άθροισμα ψήφων όσων ξεπέρασαν το 3%}. Επομένως, όταν ένα κόμμα δεν πιάνει το κατώφλι του 3% ευνοούνται αναλογικά όλα τα κόμματα που μπαίνουν στη βουλή.

Για το εκλογικό σύστημα δείτε εδώ και για υπολογισμούς εδώ.

Σε αυτές τις εκλογές ας ενημερωθούμε τόσο για τον εκλογικό νόμο, όσο και για τις θέσεις όλων των κομμάτων πριν αποφασίσουμε τι να ψηφίσουμε.


Βαρεθήκατε τις διαφημίσεις των πολιτικών; Κι εγώ!

Καθώς είμαστε για τα καλά σε προεκλογική περίοδο, έχουν αυξηθεί και οι διαφημίσεις των υποψηφίων βουλευτών και των κομμάτων σε ιστοσελίδες, κυρίως ειδησεογραφικού περιεχομένου. Το ενοχλητικό αποτέλεσμα είναι να γεμίζουν οι σελίδες αυτές με μηνύματα και με τα πρόσωπα ανθρώπων που νομίζουν πως αν πληρώσουν διαφήμιση θα τους ψηφίσουμε, καθιστώντας δύσκολη την ανάγνωση του υπόλοιπου περιεχομένου.

Υπάρχει ευτυχώς εύκολη λύση για αυτό το πρόβλημα και λέγεται Adblock Plus. Πρόκειται για ένα πρόσθετο για δημοφιλείς browsers (σίγουρα υπάρχει για Firefox και Chrome, δε γνωρίζω αν υποστηρίζονται και άλλοι) που φιλτράρει τις διαφημίσεις. Έναν εύκολο οδηγό για την εγκατάστασή του σε Firefox μπορείτε να βρείτε εδώ.

Μετά την ενεργοποίηση του πρόσθετου, θα παρατηρήσετε πως κατά τις επισκέψεις σας σε ιστοσελίδες οι διαφημίσεις έχουν μειωθεί αισθητά (αν δεν έχουν εξαφανιστεί τελείως). Σε περίπτωση που κάποιες διαφημίσεις δεν έχουν φιλτραριστεί μπορείτε κάνοντας δεξί κλικ πάνω τους και επιλέγοντας “Adblock plus: φραγή εικόνας” μπορείτε να προσθέσετε ένα νέο φίλτρο γι΄αυτή τη διαφήμιση, αλλά και όσες έχουν κοινή προέλευση.

Να και το αποτέλεσμα:


Επιστολή στον κ. Βαξεβάνη σχετικά με την εκπομπή για την ΑΕΠΙ

Αξιότιμε κύριε Βαξεβάνη,

Κατ’ αρχάς συγχαρητήρια για το δημοσιογραφικό σας έργο γενικότερα, αλλά και ειδικότερα για την εκπομπή σας στο “Κουτί της Πανδώρας” σχετικά με την ΑΕΠΙ, τη νομοθεσία που διέπει τη λειτουργία της και τις πρακτικές είσπραξης που εφαρμόζονται. Παρακολούθησα με μεγάλο ενδιαφέρον τη δημοσιογραφική σας έρευνα, καθώς ως άνθρωπος της τεχνολογίας και μέλος του Κόμματος Πειρατών Ελλάδας το θέμα του copyright (όχι μόνο στη μουσική, αλλά και στις ταινίες, το λογισμικό, τα βιβλία κλπ) με απασχολεί ιδιαίτερα.

Το πρόβλημα με την ΑΕΠΙ, κατά τη γνώμη μου, ξεκινάει από ένα μοντέλο διανομής (που εφαρμόζεται από τη βιομηχανία της μουσικής, λογισμικού και την κινηματογραφική βιομηχανία) που δεν αντιστοιχεί στη σύγχρονη εποχή και αργοπεθαίνει. Μάλιστα, το μοντέλο αυτό εξυπηρετεί κυρίως τις εταιρείες και όχι τους δημιουργούς. Σε αυτή την παρωχημένη προσέγγιση, σε συνδυασμό και με τις δυνατότητες που προσφέρει η τεχνολογία, οφείλεται και η σημαντική μείωση που έχει παρατηρηθεί στις πωλήσεις των παραπάνω βιομηχανιών τα τελευταία χρόνια.

Υπάρχει, όμως, και ένα άλλο μοντέλο διανομής πνευματικού έργου, που βασίζεται στην ιδέα της ελεύθερης διακίνησης και ανταλλαγής της πνευματικής παραγωγής. Αυτή την ιδέα αντιπροσωπεύει το ελεύθερο και ανοιχτό λογισμικό στην περίπτωση των προγραμμάτων υπολογιστών, αντικατοπτρίζοντας μια γενικότερη φιλοσοφία που βασίζεται στην εθελοντική προσφορά και συνεισφορά στην κοινότητα, καθώς και στη δύναμη της συλλογικής δράσης. Στους τομείς καλλιτεχνικής δημιουργίας, όπως η μουσική ή η φωτογραφία, τα πνευματικά έργα μπορούν να χαρακτηριστούν από άδεις Creative Commons, που επιτρέπουν τον καθορισμό των δικαιωμάτων που διατηρούνται και αυτών που απελευθερώνονται με σκοπό την ευκολότερη διακίνηση και επαναχρησιμοποίηση.  Εν τω μεταξύ, ολοένα περισσότεροι δημιουργοί τόσο στο εξωτερικό (π.χ. Grammatik) όσο και στη χώρα μας (π.χ. Δρογώσης) επιλέγουν να προσφέρουν τη μουσική τους δωρεάν, αφήνοντας στo κοινό τους την επιλογή για το αν θέλουν να πληρώσουν και ποιο ποσό επιθυμούν να διαθέσουν. Μάλιστα, η τεχνολογία με τα κοινωνικά δίκτυα (κυρίως MySpace, αλλά και Twitter, Facebook) τους επιτρέπει να έχουν άμεση πρόσβαση σε μια παγκόσμια αγορά, δίνοντας τη δυνατότητα σε αυτό το μοντέλο να επιτύχει.

Θα χαρώ πολύ αν κάποια στιγμή παρουσιάσετε στην εκπομπή σας αυτή τη διαφορετική φιλοσοφία διαμοιρασμού πνευματικού έργου.

Με εκτίμηση,

Θάνος Πλέσσας


Το λογισμικό ανοιχτού κώδικα είναι δωρεάν, όμως εμείς είμαστε large και το πληρώνουμε!

Σε προηγούμενη δημοσίευσή μου είχα αναφερθεί στο λογισμικό ανοιχτού κώδικα (open source – λογισμικό που ο πηγαίος κώδικας είναι διαθέσιμος και διανέμεται δωρεάν) και πόσο επωφελής θα μπορούσε να ήταν για το δημόσιο η ένταξη λογισμικού αυτής της φιλοσοφίας σε ένα μακροχρόνιο στρατηγικό πλάνο στον τομέα των πληροφοριακών υποδομών. Χαζεύοντας λίγο μερικές ιστοσελίδες δημοσίων φορέων, διαπίστωσα με μεγάλη χαρά πως σε αρκετές περιπτώσεις για την υλοποίησή τους έχει χρησιμοποιηθεί λογισμικό ανοιχτού κώδικα. Με μια μικρή λεπτομέρεια: στην Ελλάδα το λογισμικό ανοιχτού κώδικα που χρησιμοποιείται στο δημόσιο το πληρώνουμε! Στη συνέχεια παραθέτω δύο περιπτώσεις που έπεσαν στην αντίληψή μου. Τα ποσά που δαπανήθηκαν δεν είναι ιδιαίτερα υψηλά, σε σχέση με τις σκανδαλώσεις υπερτιμολογήσεις που έχουν γίνει στο παρελθόν για τη δημιουργία ιστοτόπων δημοσίων φορέων. Υποτίθεται, όμως, πως στην Ελλάδα της οικονομικής κρίσης η εξοικονόμηση και του τελευταίου ευρώ μετράει.

1. Ιστοσελίδα Δήμου Ναυπακτίας – http://www.nafpaktos.gr/

Η ιστοσελίδα του δήμου Ναυπακτίας έχει δημιουργηθεί με το δημοφιλές CMS (content management system – σύστημα διαχείρισης περιεχομένου) ανοιχτού κώδικα WordPress. To WordPress αποτελείται από ένα κυρίως μέρος – πυρήνα (core), πάνω στο οποίο μπορούν να εγκατασταθούν πρόσθετα (plugins) που έχει αναπτύξει η κοινότητα και προσφέρουν επιπλέον λειτουργικότητες. Αν πλοηγηθούμε στο site του δήμου θα δούμε ότι δεν υπάρχει κάποια εξεζητημένη δυνατότητα που να χρειάζεται από την αρχή υλοποίηση, αλλά όλες οι λειτουργίες φαίνεται πως μπορούν να καλυφθούν από το WordPress και τα πρόσθετά του. Το κομμάτι που φαίνεται να έχει υλοποιηθεί από την αρχή είναι το γραφιστικό (theme).

Σύμφωνα με την απόφαση 895/2011 της 9/6/2011 που δημοσιεύθηκε στο Διαύγεια (http://et.diavgeia.gov.gr/f/nafpaktia/ada/4%CE%9132%CE%A9%CE%9A%CE%93-%CE%A8) ο δήμος Ναυπακτίας ανέθεσε σε ιδιώτη έναντι 15.000 Ευρώ με Φ.Π.Α (στο όριο που επιτρέπει ο νόμος απ’ ευθείας αναθέσεις) την ενοποίηση των ιστοσελίδων των δημοτικών ενοτήτων, καθώς και την αναβάθμιση και συντήρηση της ιστοσελίδας του δήμου. Δυστυχώς, η διαφάνεια που διέπει το κράτος μας δεν μας επιτρέπει να έχουμε άμεση πρόσβαση στη σύμβαση και τις προδιαγραφές που (φαντάζομαι!) καθορίστηκαν για το έργο. Σε κάθε περίπτωση, για την εγκατάσταση και παραμετροποίηση ενός λογισμικού ανοιχτού κώδικα που διατίθεται δωρεάν, τη δημιουργία του γραφικού περιβάλλοντος και τη συλλογή και ενοποίηση των κειμένων από τους παλιούς ιστοτόπους δαπανήθηκαν 15.000 Ευρώ. Λόγω της ειδικότητάς μου μπορώ να διαβεβαιώσω ότι το ποσό είναι κάτι παραπάνω από υπερβολικό! Μάλιστα, σε email που είχα στείλει στον δήμαρχο Ναυπακτίας και στους βουλευτές του νομού για το θέμα, ποτέ δεν έλαβα απάντηση.

2. Ιστοσελίδα Βοστάνειου Γεν. Νοσ. Μυτιλήνης – http://www.vostanio.gr/

Η ιστοσελίδα του Γενικού Νοσοκομείου Μυτιλήνης έχει δημιουργηθεί με το CMS ανοιχτού κώδικα Drupal. Η λογική του είναι η ίδια με αυτή που περιγράφηκε παραπάνω: ένα σύστημα πυρήνας και μια μεγάλη ποικιλία από πρόσθετα που μπορούν να εγκατασταθούν για επιπλέον λειτουργικότητες. Και σε αυτή την περίπτωση δε φαίνεται κάποια εξεζητημένη λειτουργικότητα, ενώ το γραφικό θέμα μάλλον είναι αγορασμένο (σχεδόν ίδιο με εδώ: http://www.draptis.eu/ – συνήθως τα έτοιμα θέματα δεν ξεπερνούν σε κόστος τα 100 ευρώ).

Σύμφωνα με την απόφαση 20143 της 8/12/2011 που δημοσιεύθηκε στο Διαύγεια (http://et.diavgeia.gov.gr/f/all/ada/456546907%CE%9F-245) το διοικητικό συμβούλιο του νοσοκομείου ενέκρινε δαπάνη 5.220 Ευρώ για την κατασκευή ιστοσελίδας. Είναι προφανές και στην ίδια τη σελίδα ότι η ανάθεση έγινε απ’ ευθείας σε ιδιώτη (φαίνεται στο κάτω μέρος της σελίδας) χωρίς διαγωνισμό (δεν υπάρχει διαγωνισμός αναρτημένος στο Διαύγεια). Και σε αυτή την περίπτωση δεν μπορούμε να γνωρίζουμε ποιες ήταν οι προδιαγραφές, αλλά δαπανήθηκε ένα σημαντικό ποσό που κατά τη γνώμη μου δεν ανταποκρίνεται στo φόρτο εργασίας που απαιτείται.

Και στις δύο παραπάνω περιπτώσεις δημόσιοι οργανισμοί έδωσαν χρήματα σε ιδιώτες (με απ’ ευθείας ανάθεση) για την υλοποίηση ιστοσελίδων με λογισμικό που διατίθεται δωρεάν και το οποίο αν αξιοποιούσαν απ’ αυθείας θα είχαν σημαντικό κέρδος. Υποθέτω, ψάχνοντας θα βρούμε κι άλλες τέτοιες περιπτώσεις. Θα ισχυριστεί κανείς, βέβαια, πως οι οργανισμοί αυτοί δεν έχουν υπάλληλο αντίστοιχης ειδικότητας. Ας δούμε σε αυτή την περίπτωση μερικές εναλλακτικές που θα μπορούσαν σε ένα άλλο κράτος να εφαρμοστούν:

  1. Προκήρυξη διαγωνισμού, αντί για απ’ ευθείας ανάθεση. Δεν πρόκειται για τόσο επείγον ζήτημα ώστε να υπάρχει πρόβλημα με καθυστερήσεις, ενώ είναι σίγουρο πως η δαπάνη θα ήταν μικρότερη.
  2. Υλοποίηση των ιστοσελίδων από άλλη υπηρεσία του δημοσίου. Ιδανικά θα μπορούσε να υπάρχει μια ομάδα που σε συνεργασία με τις κοινότητες ανοιχτού λογισμικού παραμετροποιεί ανοιχτό λογισμικό ανάλογα με τις ανάγκες της κάθε κατηγορίας φορέων (π.χ. δήμοι, νοσοκομεία) και αυτό μπορεί να επαναχρησιμοποιηθεί από οποιονδήποτε φορέα χωρίς επιπλέον κόστος (έτσι π.χ. όλοι οι δήμοι θα χρησιμοποιούσαν το ίδιο λογισμικό και δε θα υπήρχε ανάγκη να δαπανηθούν χρήματα από καθένα ξεχωριστά).
  3. Συνεργασία με ανώτατα εκπαιδευτικά ιδρύματα, όπου αποδεικνύεται συχνά πως υπάρχουν φοιτητές με ταλέντο, δημιουργική διάθεση, δυνατότητες πρωτοτυπίας και καινοτόμες ιδέες.

Σημείωση: είναι σύμπτωση, αλλά και στις 2 περιπτώσεις που παρουσιάστηκαν οι ανάδοχοι των έργων σχετίζονται με το χώρο των ΜΜΕ.


Περί φωτίσεως

Αφορμή γι’ αυτή την ανάρτηση (και τροφή για σκέψη βεβαίως βεβαίως…) μου έδωσε μια συζήτηση που είχα με έναν πολύ καλό μου φίλο και την αμέσως επόμενη μέρα το άρθρο του Αυγουστίνου Ζενάκου “Εκλογές και πολιτική τάξη”, το οποίο διάβασα στο περιοδικό Unfollow. Ο φίλος μου, μου μετέφερε την άποψη σύμφωνα με την οποία μια μεγάλη αποχή μπορεί να αποδομήσει το πολιτικό σύστημα. Ο κ. Ζενάκος, επίσης, υποστηρίζει πως μια αποχή της τάξης του 80% μπορεί να το οδηγήσει σε κατάρρευση και να αναδείξει νέες δυνάμεις. Πρόκειται μάλιστα για μια ιδέα που έχει αρχίσει να προωθείται και σε άλλες περιοχές του πλανήτη μας. Μακάρι να μπορούσα να ενστερνιστώ αυτή την άποψη, αλλά δυστυχώς είμαι πεπεισμένος πως τα πράγματα θα εξελιχθούν εντελώς διαφορετικά απ’ ότι στο βιβλίο “Περί φωτίσεως” του Σαραμάγκου, όπου (αφού τα λευκά ξεπερνούν το 80% στις δημοτικές εκλογές στην πρωτεύουσα μιας χώρας) μετά από διάφορα συμβάντα οι κυβερνώντες αδειάζουν τη γωνιά στους πολίτες!

Κατ΄αρχάς, αν θελήσουμε να αναλύσουμε το φαινόμενο της αποχής μπορούμε να διακρίνουμε τρεις περιπτώσεις:

  • Αποχή που οφείλεται είτε σε λάθη (π.χ. λάθος εγγραφές στους εκλογικούς καταλόγους, άτομα που έχουν αποβιώσει κλπ) είτε σε αδυναμία των πολιτών να ψηφίσουν (για λόγους υγείας ή γιατί βρίσκονται μακριά από τον τόπο που ψηφίζουν κλπ)
  • Αποχή που οφείλεται σε καθαρή αδιαφορία για τα τεκταινόμενα στην πολιτική και δημόσια ζωή
  • Αποχή με στόχο να καταδείξει τη διαμαρτυρία και την αγανάκτηση των πολιτών απέναντι στον τρόπο που λειτουργεί το πολιτικό σύστημα.

Είναι προφανές ότι η τρίτη περίπτωση είναι αυτή η οποία αναφέρεται στον πρόλογο και που σκοπό έχει να “χτυπήσει” το σύστημα. Είναι όμως αυτή η στάση αποτελεσματική; Κατά τη γνώμη μου όχι. Αρχικά, δεν υπάρχει κάποια πρόβλεψη στην εκλογική νομοθεσία για την περίπτωση που καταγραφεί μια μαζική αποχή. Το ίδιο ισχύει και για τα λευκά και άκυρα ψηφοδέλτια. Δεν προσμετρώνται στο τελικό αποτέλεσμα και φυσικά δεν υπάρχει πρόβλεψη για την περίπτωση που ο αριθμός τους είναι υψηλός. Γενικότερα, αποχή, λευκά και άκυρα επί της ουσίας απλά δεν μετρούν πουθενά! Η “παράλειψη” μιας τέτοιας πρόβλεψης είναι σαφώς εσκεμμένη, καθώς το σύστημα βρίσκει έναν πολύ ωραίο τρόπο να ξεφορτώνεται όσους αντιδρούν ακολουθώντας αυτό το δρόμο. Ας φανταστούμε, για παράδειγμα, τι θα γινόταν αν υπήρχε η δυνατότητα οι έδρες που αντιστοιχούν στα λευκά να έμεναν κενές!

Ωραία, τότε γιατί να μην απέχουμε μαζικά, ώστε να τους αναγκάσουμε είτε να αλλάξουν πολιτική είτε να αλλάξουν τον εκλογικό νόμο, θα αναρωτηθεί κανείς. Ας έχουμε υπόψη μας πως η αποχή στις εθνικές εκλογές στη χώρα μας έχει σχετικά ανοδική πορεία. Όμως, μου φαίνεται σχετικά δύσκολο να φτάσει σε τόσο υψηλά ποσοστά. Το μεγαλύτερο ποσοστό αποχής τα τελευταία χρόνια παρατηρήθηκε στις τελευταίες εκλογές, όπως φαίνεται και στο γράφημα που ακολουθεί. Ακόμα θυμάμαι τις δηλώσεις του πολιτικού συστήματος το 2009 πως το έλαβαν το μήνυμα, καθώς και την προσχηματική συζήτηση που είχε ξεκινήσει στα ΜΜΕ. Δε βλέπω να άλλαξε κάτι. Ιδιαίτερα, όσον αφορά τα μεγάλα ΜΜΕ πιστεύω πως δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως παρουσιάζουν την αποχή σαν λύση, ενώ ταυτόχρονα δήθεν ανησυχούν επειδή 1 στους 3 γυρίζει την πλάτη στην εκλογική διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση πάντως πιστεύω πως θα το λάβουν δήθεν το μήνυμα, αλλά θα μας πουν ότι “Ο τόπος πρέπει να κυβερνηθεί και αυτό θα γίνει με όσους αποφάσισαν να συμμετέχουν. Εξάλλου, γι’ αυτό δεν είναι οι νόμοι; Για να μην υπάρχουν αδιέξοδα.” Ας δούμε, επίσης, πως επηρεάζει η αποχή τα ποσοστά των κομμάτων με ένα παράδειγμα από τη Wikipedia:

© Zorion, CC-BY-SA, Wikimedia Commons

Στο πάνω μέρος της εικόνας είναι τα ποσοστά των κομμάτων και η αποχή (με γκρι χρώμα) στο σύνολο των εγγεγραμμένων στους καταλόγους ψηφοφόρων και στο κάτω μέρος πως τελικά διαμορφώθηκαν τα ποσοστά επί των έγκυρων ψηφοδελτίων. Συνεπώς, αν υποθέσουμε πως όσοι σκέφτονται να απέχουν για λόγους αντίδρασης, αποφασίσουν τελικά να ψηφίσουν, τότε αυτό θα είχε ως αποτέλεσμα τη συμπίεση των μεγάλων κομμάτων (αφού λογικά οι περισσότεροι από όσους θέλουν να αντιδράσουν δε θα ψηφίσουν τα μεγάλα κόμματα), αλλά και πιθανώς την ανάδειξη νέων δυνάμεων από μικρότερα κόμματα. Ακόμα και το τελευταίο να μη συμβεί, θα υπάρξει πολύ μεγαλύτερη πίεση στις πολιτικές δυνάμεις για σωστές αποφάσεις.

Τελικά, τι κάνουμε; Προσωπικά, θεωρώ πως από την αποχή είναι πολύ πιο αποτελεσματική η συμμετοχή. Συμμετοχή όχι μόνο στις εκλογές, αλλά γενικότερα στα κοινά. Και αυτή τη συμμετοχή πρέπει να την απαιτήσουμε και να τη διεκδικήσουμε. Ωραία και σε αυτές τις εκλογές τι να ψηφίσουμε; Αυτό, πρέπει να το αποφασίσει ο κάθε πολίτης μόνος του και υπεύθυνα. Εγώ, θα ψηφίσω Κόμμα Πειρατών Ελλάδος, γιατί ανάμεσα στ’ άλλα υποστηρίζει πως το μοντέλο αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας που έχουμε είναι ξεπερασμένο και διεκδικεί την πραγματική συμμετοχή των πολιτών στις αποφάσεις.


Χειραγώγηση της κοινής γνώμης, ο κίνδυνος των social media;

Τα κοινωνικά δίκτυα είναι ιδιαίτερα δημοφιλή ανάμεσα στους πολιτικούς για την πραγματοποίηση εκλογικών εκστρατειών και για τη διάδοση των απόψεών τους, κυρίως στο εξωτερικό, αλλά τελευταία και στην Ελλάδα. Αρκετοί από τους πολιτικούς στη χώρα μας διατηρούν λογαριασμούς σε κοινωνικά δίκτυα όπως το Facebook και το Twitter. Όσο όμως τα κοινωνικά δίκτυα γίνονται δημοφιλή τόσο οι άνθρωποι θα βρίσκουν τρόπους να τα καταχρώνται.

Ο όρος astroturfing αναφέρεται σε πολιτικούς και οργανισμούς που χρησιμοποιούν πολλαπλούς κεντρικά ελεγχόμενους λογαριασμούς σε κοινωνικά δίκτυα για να δημιουργήσουν την εντύπωση της ευρείας αποδοχής των απόψεών τους. Πρώτη φορά διάβασα γι’ αυτή την τεχνική στο περιοδικό Unfollow και στη συνέχεια σε ένα ενδιαφέρον άρθρο του Δημήτρη Καλογερόπουλου [1]. Η τεχνική αυτή έχει απασχολήσει πρόσφατα και την ερευνητική κοινότητα, καθώς υπάρχει ανησυχία για τη δυνατότητα χειραγώγησης της κοινής γνώμης μέσω των κοινωνικών δικτύων [2][3][4].

Το γεγονός αυτό έχει προβληματίσει και αρκετούς έλληνες bloggers [5][6][7]. Ειδικότερα, στο twitter φαίνεται να υπάρχουν αρκετοί λογαριασμοί για τους οποίους υπάρχει η υποψία πως είναι ψεύτικοι και ακολουθούν διάσημα πρόσωπα, ανάμεσά τους και πολιτικούς. Οι λογαριασμοί αυτοί είναι γνωστοί ως «αυγά» επειδή δεν έχουν αλλάξει την προκαθορισμένη εικόνα-άβαταρ που είναι ένα αυγό, ενώ συνήθως έχουν κανένα ή ελάχιστους followers και σχεδόν καθόλου tweets. Ας μην ξεχνάμε πως οι χρήστες συνήθως συμμετέχουν σε κοινωνικά δίκτυα για να κοινωνικοποιηθούν, αν και δεν μπορούμε να αποκλείσουμε την πιθανότητα κάποιοι απλά να μη δείχνουν το ενδιαφέρον να αλλάξουν τη φωτογραφία τους ή να ανανεώσουν το status τους.

Συγκεκριμένα, ο blogger Gerogriniaris αναφέρεται σε ένα φαινόμενο που με προβλημάτισε ιδιαίτερα και παρατηρείται στο λογαριασμό twitter του Πάνου Καμμένου (@PanosKammenos). Όπως γνωρίζουμε ο κ. Καμμένος είναι ο ιδρυτής του κόμματος «Ανεξάρτητοι Έλληνες» που τα ΜΜΕ έχουν χαρακτηρίσει ως το κόμμα του Facebook. Ο κ. Καμμένος φαίνεται να είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στα κοινωνικά δίκτυα, ενώ ακόμα ένα ενδιαφέρον στοιχείο είναι πως σε πολλές (αναξιόπιστες πάντως) ηλεκτρονικές ψηφοφορίες το κόμμα του εμφανίζεται πρώτο σε προτιμήσεις! Ο λογαριασμός του, λοιπόν, στο twitter φαίνεται να ακολουθείται από ένα σημαντικό αριθμό από followers που μοιάζουν να είναι «αυγά».

Για την εξακρίβωση των παρατηρήσεων που παραθέτει ο Gerogriniaris στο blog του δημιούργησα ένα απλό πρόγραμμα (το οποίο είναι διαθέσιμο εδώ με άδεια GPL) που χρησιμοποιεί το Twitter API (υπηρεσία του twitter που δίνει πρόσβαση στα δημόσια δεδομένα των χρηστών του) για να συλλέξει πληροφορίες για τους followers του κ. Καμμένου και στη συνέχεια ανέλυσα τα δεδομένα. Τα αποτελέσματα είναι ενδιαφέροντα:

  • Τη στιγμή που έγινε η συλλογή των δεδομένων (17/3/2012 15:00) ο κ. Καμμένος είχε 14121 followers
  • 4255 (περ. 30%) από αυτούς δεν έχουν αλλάξει την προκαθορισμένη φωτογραφία του αυγού
  • 3031 (περ. 21,5%) δεν έχουν κάνει κανένα tweet και 5944 (περ. 42%) έχουν λιγότερα από 5 tweets
  • 1910 (περ. 13,5%) δεν έχουν κανένα follower και 5428 (περ. 38,5%) έχουν λιγότερους από 5 followers
  • 3196 (περ. 22,5%) κάνουν follow λιγότερους από 10 χρήστες
  • 2161 (περ. 15,3%) δεν έχουν αλλάξει τη φωτογραφία του αυγού και δεν έχουν κάνει κανένα tweet
  • 1925 (περ. 13,5%) δεν έχουν αλλάξει τη φωτογραφία του αυγού, δεν έχουν κάνει κανένα tweet και έχουν λιγότερους από 5 followers
  • Οι περισσότεροι από αυτούς τους «περίεργους» λογαριασμούς έχουν δημιουργηθεί τους τελευταίους 3 μήνες και μάλιστα σε σχετικά μεγάλες ομάδες (>20 λογαριασμοί) ανά ημέρα.

Φυσικά, κανένας δεν μπορεί να υποστηρίξει με 100% βεβαιότητα πως οι εν λόγω (ή κάποιοι από αυτούς) λογαριασμοί είναι ψεύτικοι και αναμφίβολα ακόμα και να είναι έτσι αυτό δε σημαίνει πως ο κ. Καμμένος έχει κάποια σχέση με αυτό το φαινόμενο. Εξάλλου, κανείς δεν μπορεί να αποκλείσει το ενδεχόμενο οι οπαδοί του κ. Καμμένου να δημιουργούν λογαριασμό στο twitter μόνο και μόνο για να τον κάνουν follow. Ο ίδιος ο κ. Καμμένος, άλλωστε, σε ερώτησή μου στο twitter δήλωσε πως δε χρησιμοποιεί τεχνικές astroturfing.

Αυτό που πρέπει να μας προβληματίζει είναι πως το θέμα δε φαίνεται να έχει απασχολήσει ιδιαίτερα τα δημοφιλη ΜΜΕ, τα οποία με ευκολία παρουσιάζουν τον κ. Καμμένο (ή τον οποιοδήποτε άλλο πολιτικό) και το κόμμα του ως εξαιρετικά δημοφιλείς στο διαδίκτυο. Η ποσοτική και ποιοτική αλλοίωση της σύνθεσης των κοινωνικών δικτύων ενδεχομένως να οδηγήσει στο μέλλον σε χειραγώγηση της κοινής γνώμης. Ας θυμόμαστε όλοι μας αυτό το άρθρο αν στο μέλλον ακούσουμε έναν πολιτικό να χρησιμοποιεί τα likes του Facebook και τους followers του Twitter για να υποστηρίξει την αποδοχή των απόψεών του από την (διαδικτυακή) κοινωνία.

Ηλεκτρονικές Πηγές
  1. http://notes.away.gr/2012/01/17/astroturfing/
  2. http://dl.acm.org/citation.cfm?id=1963301
  3. http://truthy.indiana.edu/site_media/pdfs/ratkiewicz_icwsm2011_truthy.pdf
  4. http://arxiv.org/abs/1011.3768
  5. http://www.freeweird.com/2011/11/greek-twitter-stats.html
  6. http://naftilos.blogspot.com/2011/11/twitter.html
  7. http://gerogriniaris.blogspot.com/2012/03/blog-post.html

Crowdsourcing: η αναξιοποίητη δύναμη των πολλών

Ο όρος crowdsourcing [1] προέρχεται από τη συνένωση των λέξεων crowd (πλήθος) και outsourcing (εξωτερική ανάθεση εργασιών) και αναφέρεται στην ανοικτή πρόσκληση σε μια ομάδα εθελοντών ή σε μια κοινότητα να αναλάβουν κάποιο καθήκον. Το καθήκον αυτό μπορεί να περιλαμβάνει (συνήθως, αλλά όχι μόνο) την υποβολή προτάσεων, το σχεδιασμό λύσεων, την απλή πληροφόρηση, την κατάθεση μιας γνώμης ή μιας ιδέας. Ο όρος εμφανίστηκε σχετικά πρόσφατα (μόλις το 2006) και αυτό οφείλεται κυρίως στο γεγονός πως εκείνη την περίοδο εισήχθησαν δημοφιλείς web 2.0 υπηρεσίες, αναπτύχθηκαν τα κοινωνικά δίκτυα και η τεχνολογική πρόοδος στον τομέα των κινητών συσκευών επέτρεψε στους χρήστες τους να έχουν μαζική πρόσβαση στο Διαδίκτυο από τα smartphones τους.

Η βασική ιδέα πίσω από τις υπηρεσίες crowdsourcing είναι η αξιοποίηση της δύναμης των πολλών. Η συνεισφορά του ενός μπορεί να είναι ασήμαντη, η συνεισφορά των πολλών μπορεί να έχει εκπληκτικά αποτελέσματα.  Οι πολλοί μπορούν μαζί να αξιολογήσουν, να πληροφορήσουν, να συλλέξουν δεδομένα, να βοηθήσουν. Στο Διαδίκτυο, πλέον, οι πλατφόρμες crowdsourcing είναι εξαιρετικά δημοφιλείς και καλύπτουν ένα μεγάλο εύρος υπηρεσιών: από τη χρηματοδότηση ιδεών ή επιχειρήσεων (crowdsourced funding – π.χ. οι πλατφόρμες KickStarter [2] και IndieGoGo [3]) έως την αξιολόγηση προϊόντων και υπηρεσιών (π.χ. η ελληνική πλατφόρμα Skroutz [4]) και την ψηφιοποίηση βιβλίων [5]. Η ιδέα του crowdsourcing έχει φυσικά χρησιμοποιηθεί και σε ερευνητικά projects όπως το SignalGuru [6] του MIT, όπου αξιοποιούνται δεδομένα από οδηγούς σχετικά με την πρόβλεψη του χρώματος των φαναριών ώστε να εξοικονομηθεί ενέργεια από τη σωστή ρύθμιση της ταχύτητας του οχήματος. Ένα άλλο αντίστοιχο project είναι το Tiramisu [7] του Carnegie Mellon University, όπου οι χρήστες της εφαρμογής διαμοιράζονται πληροφορίες για τα αστικά λεωφορεία, επιτρέποντας έτσι στους ενδιαφερόμενους να πληροφορούνται για τον πιθανό χρόνο άφιξης του λεωφορείου που περιμένουν, για το αν είναι γεμάτο ήδη κλπ.

Είναι προφανές ότι το crowdsourcing έχει τα χαρακτηριστικά που χρειάζονται για να αναδειχθεί σε ένα πολύτιμο εργαλείο για τις κυβερνήσεις. Στην Ελλάδα, τα πρώτα δειλά αλλά σημαντικά βήματα έχουν γίνει τα τελευταία 2 χρόνια. Πρόκειται για τη δυνατότητα ηλεκτρονικής διαβούλευσης στα νομοσχέδια [8][9], καθώς και για κάποιες μεμονωμένες προσπάθειες [10][11] σε άλλους τομείς. Υπάρχει, όμως, πολύς δρόμος ακόμα μέχρι την αποτελεσματική αξιοποίηση των πολιτών από το κράτος, μέσω της οποίας θα προκύψουν αμοιβαία οφέλη. Μερικές μόνο προτάσεις προς αυτή την κατεύθυνση είναι οι παρακάτω:

  • Χρηματοδότηση επιχειρήσεων: σε μια εποχή που η χρηματοδότηση των νέων ή υφιστάμενων επιχειρήσεων μέσω των τραπεζών δεν είναι εφικτή, το crowdsource funding θα μπορούσε να αποτελέσει αποτελεσματική λύση. Η ιδέα είναι πως είναι πολύ πιο εύκολο να συγκεντρώσει το ποσό που χρειάζεται κανείς από μικρές προσφορές πολλών, παρά από ένα μόνο χρηματοδότη. Οι υποψήφιοι επιχειρηματίες παρουσιάζουν το πλάνο τους, θέτουν έναν οικονομικό στόχο και οι ενδιαφερόμενοι προσφέρουν ένα ποσό αφιλοκερδώς  (επειδή τους αρέσει η ιδέα και θέλουν να βοηθήσουν) ή με κάποιο αντάλλαγμα (π.χ. μερίδιο σε μελλοντικά κέρδη).  Μια τέτοια πλατφόρμα θα  μπορούσε να προσελκύσει και επενδύσεις σε αξιόλογες ιδέες και από το εξωτερικό.
  • Αξιολόγηση δημοσίων υπηρεσιών: ο βασικός φορέας εξωτερικής αξιολόγησης των υπηρεσιών που παρέχουν οι δημόσιοι οργανισμοί μπορούν να είναι οι πολίτες. Αυτό σημαίνει πως κάθε πολίτης που εξυπηρετείται από κάποιο δημόσιο φορέα έχει τη δυνατότητα να αξιολογεί (π.χ. συμπληρώνοντας μια φόρμα) τόσο την υπηρεσία γενικά, όσο και τους υπαλλήλους ειδικά. Οι αξιολογήσεις είναι διαθέσιμες στον οποιοδήποτε ενδιαφερόμενο.  Ακόμα και αν κάποιος αξιολογητής είναι κακοπροαίρετος, δεν μπορεί να συμβαίνει αυτό για το σύνολο των πολιτών, επομένως μια κακοπροαίρετη αξιολόγηση δεν έχει τόση αξία σε σχέση με το σύνολο των αξιολογήσεων. Πρόκειται για ένα σύστημα που εφαρμόζεται ήδη σε υπηρεσίες στο Διαδίκτυο, όπως το Ebay και λειτουργεί αρκετά καλά.
  • Αναφορά προβλημάτων: Οι πολίτες χρησιμοποιούν ηλεκτρονικές πλατφόρμες για να αναφέρουν προβλήματα που αντιμετωπίζουν και αφορούν τη λειτουργία του κρατικού μηχανισμού (π.χ. λακούβες στο δρόμο). Με αυτόν τον τρόπο, μπορεί να παρακαμφθεί η γραφειοκρατία και είναι πολύ πιο εύκολη η καταγραφή και η επίλυση των προβλημάτων.

Ηλεκτρονικές Πηγές

  1. http://el.wikipedia.org/wiki/Crowdsourcing
  2. http://www.kickstarter.com
  3. http://www.indiegogo.com
  4. http://www.skroutz.gr/
  5. http://www.google.com/recaptcha
  6. http://www.economist.com/blogs/babbage/2011/09/traffic-management
  7. http://www.cmu.edu/homepage/computing/2011/summer/wheres-the-bus.shtml
  8. http://www.opengov.gr/home/
  9. http://www.digitalgreece2020.gr/participation
  10. http://www.illegalsigns.gov.gr
  11. http://www.my-greece.gr

Καλως ήρθατε!

Καλώς ήρθατε στο ιστολόγιό μου! Οι τεχνολογίες του Web 2.0 δίνουν τη δυνατότητα στους χρήστες του Διαδικτύου να εκφραστούν και έτσι θα προσπαθήσω κι εγώ να επωφεληθώ από την τεχνολογία για να εκφράσω τις απόψεις μου, τις ιδέες μου και τους προβληματισμούς μου για όσα συμβαίνουν γύρω μας. Ο σχολιασμός σε αυτό το ιστολόγιο είναι ενεργοποιημένος και ελεύθερος και θα χαρώ πολύ να δω την κριτική σας για τα γραφόμενά μου και να συζητήσω μαζί σας.


Σελίδες:1234